Duivels dilemma

Wat ik nu toch weer heb meegemaakt. Ik volg al jaren cursussen kunstgeschiedenis en ik zit nu met een groepje op de donderdagavond in een ROC-gebouw in Utrecht. Afgelopen zondag hadden we een excursie naar het Stedelijk. Na afloop ging ik nog even koffiedrinken met twee vrouwen. Het gesprek kwam op werk. Ik vertelde dat ik schrijf en een van de vrouwen liet weten dat ze in een boekhandel in Houten werkt.
‘Hoe heet je?’ vroeg ze.
‘Astrid Harrewijn.’
‘Ken ik niet.’
Ze zou het navragen en ik zei nog lacherig tegen haar dat als mijn naam nou helemaal geen belletje deed rinkelen in haar boekwinkel, ze me dat niet hoefde te laten weten. Hihi/haha
Komt ze gisteravond naar me toe.

‘Je hebt wel bij ons in de kast gestaan, maar we hebben ze allemaal weer teruggestuurd want je verkocht zo slecht.’
Knal!
Had deze dame niet ook gewoon kunnen zeggen: ‘Leuk, we hebben je in de winkel gehad, maar momenteel lig je er even niet.’
Ik steun al jaren met hart en ziel de boekhandel, want ik geloof zo in die schatten van vrouwen van mijn Bruna om de hoek, de vrolijke Willemien van Wagner in Sassenheim, de dappere Manda van de Koperen Tuin in Goes, de grappige Eric van de Read Shop in Almere-Haven en de gezellige Martha van boekhandel van der Meer in Noordwijk. Boekhandelaren die keihard werken met hart voor de lezers én de schrijvers. Omdat ik zoveel bewondering voor ze heb roep ik altijd dat we naar de boekhandel moeten gaan. Steun de stenen boekwinkel!
Toch heeft de opmerking van de dame gisteravond wel iets bij mij gedaan. Niet omdat ik in Houten niet verkoop. Dat geloof ik allemaal wel, op andere plaatsen verkoop ik weer prima. Ik was ook niet beledigd. Nee, dat was allemaal niet het geval, maar het was wel een eyeopener en ik vroeg me opeens iets af. Wat krijgen mijn lezers – die ik altijd naar de boekhandel stuur – eigenlijk te horen?
‘Harrewijn? Nee, die hebben we niet. Nooit van gehoord ook.’
Dat zal niet gebeuren bij mijn Bruna om de hoek, bij Willemien, Manda, Eric en Martha, maar hoe gaat het bij al die andere boekhandelaren?
Als ik ergens in een vreemde stad ben en een boekhandel zie, ga ik naar binnen. Het is een dure afwijking, want de drang om boeken te kopen kan ik niet bedwingen. De boeken die ik lees, liggen overigens niet altijd op tafel. Ik moet eerlijk bekennen dat het me best vaak overkomt dat ik een meewarige blik krijg, gevolgd door een moeizaam fronsend ‘ken ik niet/nooit van gehoord, maar we kunnen het wel bestellen’. Die reactie geeft mij altijd een ongemakkelijk gevoel, alsof ik iets waardeloos wil kopen.
Wat doet mijn lezer in een dergelijk geval? Bestelt ze mijn boek, loopt ze teleurgesteld de winkel uit of neust ze rond en koopt ze een ander boek dat er wel ligt?
Ik kan wel lekker naïef en enthousiast de boekhandel steunen en iedereen oproepen daar mijn boeken te kopen, maar als mijn lezer teleurgesteld het pand verlaat (of iets anders koopt) dan ben ik niet handig bezig. Ik hoor de boekhandel nu al roepen ‘we kunnen toch niet alles in huis hebben!’ Nee, klopt, hoeft ook helemaal niet, maar probeer wel een beetje enthousiasme op te brengen voor de schrijver die je op dat moment niet in huis hebt (en wat enthousiasme voor de minder verkopende schrijvers zou trouwens ook geen kwaad kunnen).
En zo kreeg ik er ongewild een duivels dilemma bij. Is het niet verstandiger om bij alles wat ik doe een link naar Bol te plaatsen? Dit dilemma bezorgde mij een slapeloze nacht en er zullen er vermoedelijk nog vele volgen.