Citotoets!

Ik ben inmiddels moeder van een zestien- en een achttienjarige maar de consultatiebureaumaffia en basisschoolterreur liggen nog vers in mijn geheugen. Het prille oudergeluk wordt onmiddellijk de kop ingedrukt bij het eerste bezoek aan het consultatiebureau. De kans dat je kind qua gewicht, lengte etc niet tussen de lijntjes valt, is namelijk heel groot. En die lijntjes zijn héél belangrijk want het consultatiebureau ziet je kind statistisch gezien het liefst als gemiddeld. Ik vraag me overigens af of het wel verstandig is om je kind groot te brengen binnen de bandbreedte van een paar lullige lijntjes. Ik ben meer een voorstander van veel ruimte, pindakaas en een hoop liefde, maar dat zal wel naïef zijn.

Als je kind vier jaar is, gaat het naar de basisschool. De plek waar onze kinderen scheel getoetst worden onder het mom meten is weten. Acht jaar lang holt je kind van toets naar toets met een hijgende juf erachteraan. Ik ben er een voorstander van dat de juf voorop loopt en de weg wijst, maar dat is vermoedelijk een beetje naïef.
Aan het eind van deze achtjarige toetscarrière volgt de Citotoets – de toets der toetsen – die mede moet bepalen naar welk schooltype je kind moet gaan. Het is de bedoeling dat het geheel van acht jaar school in overweging wordt genomen om tot een juiste schoolkeuze te komen, maar in de praktijk kijken middelbare scholen voornamelijk naar het resultaat van de Citotoets. Om die reden zijn er workshops Citotoetsmaken waar je je kind een weekendje naartoe kunt sturen. Mocht dit niet helemaal passen binnen je budget dan kun je ook boekjes aanschaffen en eindeloos met je kind gaan oefenen. Persoonlijk vind ik dat die kleine gastjes buiten boomhutten moeten bouwen, maar dat is vermoedelijk een beetje naïef.
Mocht je als ouder op een dag besluiten dat dit best een maf systeem is, dan raad ik je aan dit vooral niet te melden (zelfs niet met een glimlach). Het toetssysteem wordt door onderwijzend Nederland buitengewoon serieus genomen en overigens ook door heel veel ouders. Dit zijn de zogenaamde statistiekouders die het liefst hun kinderen in cijfertjes en lijntjes gepresenteerd zien. Dan kun je namelijk je kroost spreadsheetmanagen en dat is wel zo makkelijk.
Denk overigens niet dat het leed geleden is als je kind eindelijk op de middelbare school zit. De kans is namelijk heel groot dat je kind besluit zich geheel anders te ontwikkelen dan de Citotoets heeft voorspeld. Sterker nog, ik zie niet anders. Verder moet je ook niet verbaasd staan te kijken als een docent tijdens een ouderavond vlak voor het eindexamen opeens met de Citotoetsresultaten van de basisschool gaat zwaaien en deze weer meeneemt voor een advies voor een vervolgopleiding ook al zijn de huidige studieresultaten meer dan voldoende. Want realiseer je vooral één ding heel goed; dat wat wordt gemeten, wordt nooit meer vergeten.
Maar zoals ik al zei, benoem dit nooit. Zeg nooit dat de toetsen een momentopname zijn, zeg nooit dat de toetsen wel eens een niet-representatief beeld kunnen geven, zeg nooit dat het om het gehele plaatje draait, zeg nooit dat de toets iets te veel gewicht krijgt. Zeg dat nooit! Want onderwijzend Nederland neemt het toetsen bloedserieus.
Ik las gisteren in de krant dat staatssecretaris Sander Dekker een publiek register van gemiddelde scores per school wil. Schoolbesturen en Cito zijn zeer ontstemd. Zij zijn als de dood dat ouders scholen gaan kiezen op basis van Citoresultaten en dat kan nooit de bedoeling zijn. Zij vrezen dat een momentopname als de Citotoets te veel gewicht krijgt. Cito roept dat de Citotoets een hulpmiddel is voor basisscholen. Het is niet bedoeld om te laten zien hoe goed of slecht een school is. Aldus het artikel in de Volkskrant.
Lief onderwijzend Nederland, gaan jullie nu opeens heel hard janken dat je zelf binnenkort de resultaten van die vermaledijde Citotoets op je voorhoofd geplakt krijgt? Dat je opeens beoordeeld wordt op basis van een momentopname? Dat iets wat niet zoveel gewicht behoort te krijgen opeens bepalend gaat worden voor hoe de buitenwereld tegen je aan gaat kijken? Dat het toch eigenlijk om het totaalplaatje behoort te gaan? Datgene wat je voor je leerlingen zo prima vindt, gaat nu dus ook voor jullie zelf gelden. Merkwaardig dat je daar nu opeens zoveel moeite mee hebt.
Persoonlijk zou ik zo snel mogelijk die belachelijke toetscultuur afschaffen dan houd je lekker veel tijd over om de kinderen weer eens ouderwets te leren rekenen. Maar ja, dat zal wel weer een beetje naïef van mij zijn.